Zniesienie współwłasności pomoc prawna

Nieraz zdarza się, że własność tej samej rzeczy niepodzielnie przysługuje kilku osobom (art. 195 k.c.). Zazwyczaj z tego typu sytuacją prawnik ma do czynienia w przypadku nieruchomości. Często okazuje się, że taki stan jest niewygodny dla współwłaścicieli, ich interesy są rozbieżne, a niekiedy wręcz sprzeczne. Wówczas zachodzi konieczność zniesienia współwłasności. Powody decyzji bywają różne, ale cel jest jeden: ukształtowanie prawa własności do danej rzeczy na nowo.

Likwidacja dotychczasowego stosunku prawnego może nastąpić na kilka sposobów. Polskie przepisy wymieniają przyznanie rzeczy jednemu współwłaścicielowi, podział lub sprzedaż rzeczy wspólnej. Zniesienie współwłasności przeprowadza się w trybie umownym (jeśli strony są zgodne co do samej decyzji, jak i metody jej przeprowadzenia) lub w trybie sądowym (poprzez postanowienie sądu w postępowaniu nieprocesowym).

Przyznanie rzeczy w całości jednemu właścicielowi może nastąpić wtedy, gdy podział okazuje się niemożliwy lub gdy w odniesieniu do rzeczy podzielnej pozostali współwłaściciele wyrażą zgodę na taki sposób zniesienia współwłasności. Podczas postępowania sąd orzeka jednocześnie o obowiązku spłaty pozostałych współwłaścicieli, a także o sposobie i terminie uiszczenia należności. W przypadku umownego zniesienia własności i przyznania jej jednej ze stron sami współwłaściciele ustalają sposób i okres ewentualnych spłat. Może się też zdarzyć tak, że własność zostanie przyznana jednej osobie jako darowizna od pozostałych współwłaścicieli.

Każdy współwłaściciel może również wystąpić o zniesienie współwłasności poprzez podział rzeczy wspólnej. Niestety niekiedy przeszkodą na drodze do tego typu rozwiązania są różne przesłanki. Mogą to być przepisy prawne albo sprzeczności wynikające z przeznaczenia rzeczy. Prawnicy podkreślają, że niekiedy utrudnieniem bywa też sama zmiana, jaką pociąga za sobą podział (np. zmniejszenie wartości przedmiotu). W wyniku podziału dochodzi do wyodrębnienia z rzeczy pierwotnej nowych przedmiotów własności.

Ostatnim sposobem na zniesienie własności jest sprzedaż rzeczy. Sąd może orzec takie rozwiązanie, gdy nie można dokonać podziału, a przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli nie zostało uzasadnione żadnymi konkretnymi okolicznościami. Uzyskaną ze sprzedaży kwotę dzieli się wówczas stosownie, zgodnie z wielkością udziałów.

W przypadku umownego zniesienia współwłasności poprzez sprzedaż to współwłaściciele decydują o terminie, sposobie i podziale ceny sprzedaży.