W dzisiejszych czasach, gdzie media społecznościowe i różnorodne platformy internetowe odgrywają kluczową rolę w komunikacji i marketingu, ochrona wizerunku nabiera szczególnego znaczenia. W Polsce, prawo do ochrony wizerunku jest chronione na mocy różnych przepisów prawnych, w tym Kodeksu Cywilnego i ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zrozumienie tych przepisów jest kluczowe zarówno dla osób prywatnych, jak i przedsiębiorców.

Czym jest wizerunek?

Wizerunek to wizerunek osoby, który może obejmować jej twarz, sylwetkę, sposób ubierania się i inne cechy zewnętrzne pozwalające na jej identyfikację. Jest to element osobowości człowieka, który jest chroniony prawem.

Podstawy prawne ochrony wizerunku

Kodeks Cywilny (Art. 23 i 24):

Art. 23 Kodeksu Cywilnego zalicza wizerunek do dóbr osobistych, które są chronione prawem.
Art. 24 Kodeksu Cywilnego przewiduje możliwość dochodzenia roszczeń w przypadku naruszenia dóbr osobistych, w tym wizerunku, w drodze sądowej.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Art. 81): Art. 81 tej ustawy stanowi, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.
Wyjątkiem są sytuacje, gdy osoba ta otrzymała wynagrodzenie za pozowanie do zdjęcia lub jest osobą powszechnie znaną, a wizerunek został wykonany w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, społecznych lub zawodowych.
Kiedy potrzebna jest zgoda na wykorzystanie wizerunku?
Zgoda na wykorzystanie wizerunku:

Generalnie, każda forma wykorzystania wizerunku osoby wymaga jej zgody. Może to dotyczyć publikacji zdjęć w internecie, w mediach drukowanych, używania w kampaniach reklamowych itp.
Zgoda powinna być wyraźna i najlepiej udokumentowana na piśmie, szczególnie w sytuacjach komercyjnych.
Wyjątki od wymogu zgody:

Zgoda nie jest wymagana, jeśli osoba otrzymała wynagrodzenie za pozowanie, a wizerunek jest wykorzystywany zgodnie z umową.
Zgoda nie jest również potrzebna w przypadku osób publicznych, gdy ich wizerunek jest wykorzystywany w związku z pełnieniem przez nie funkcji publicznych, społecznych lub zawodowych.
Co grozi za naruszenie prawa do ochrony wizerunku?
Naruszenie prawa do ochrony wizerunku może prowadzić do konsekwencji prawnych, w tym:

Roszczenia cywilne:

Osoba, której wizerunek został naruszony, może domagać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz zaprzestania naruszeń.
Może również żądać usunięcia skutków naruszenia, np. poprzez usunięcie zdjęć z internetu.
Odpowiedzialność karna:

W niektórych przypadkach naruszenie prawa do wizerunku może również skutkować odpowiedzialnością karną, szczególnie jeśli naruszenie jest związane z innymi przestępstwami, np. zniesławieniem.
Jak uzyskać zgodę na wykorzystanie wizerunku?

Forma zgody:

Zgoda powinna być udzielona w formie pisemnej, aby uniknąć wszelkich nieporozumień. W umowie powinny być jasno określone warunki wykorzystania wizerunku, zakres terytorialny i czasowy oraz ewentualne wynagrodzenie.

Klauzula zgody:

W umowie należy umieścić klauzulę zgody, w której osoba wyraża jednoznacznie zgodę na wykorzystanie swojego wizerunku w określonym celu.

Prawo do ochrony wizerunku jest jednym z kluczowych aspektów ochrony dóbr osobistych. W Polsce przepisy jasno określają, kiedy i w jakich sytuacjach zgoda na wykorzystanie wizerunku jest wymagana. Znajomość tych przepisów jest niezwykle ważna zarówno dla osób prywatnych, które chcą chronić swoją prywatność, jak i dla przedsiębiorców, którzy wykorzystują wizerunki osób w swoich działaniach marketingowych. Przestrzeganie tych zasad pozwala uniknąć potencjalnych sporów prawnych i zapewnia respektowanie praw jednostki.