Upadłość konsumencka to pojęcie, które wielu osobom nie jest obce, o czym świadczą chociażby najnowsze statystyki Monitoru Sądowego i Gospodarczego. W 2020 roku do 31 lipca w MSIG opublikowano aż 21 518 ogłoszeń związanych z toczącymi się postępowaniami upadłościowymi, w tym 5542 było związanych z ogłoszeniami upadłości konsumenckiej. Czym ona dokładnie jest i kiedy warto skorzystać z tego prawa?

Co to jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka wiąże się z możliwością redukcji lub całkowitego umorzenia zobowiązań osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w sytuacji, gdy zaistnieje niezawiniona niewypłacalność (czyli stan, w którym majątek dłużnika nie jest wystarczający, by pokryć wszelkie zobowiązania dłużnika względem wierzycieli).

Jednakże należy odróżnić niewypłacalność od braku płynności finansowej, czyli stanu, w którym aktualnie dłużnik nie ma płynnych środków na bieżącą spłatę zobowiązania. Wówczas wszelkie zobowiązania mogą zostać uregulowane ze środków uzyskanych ze zbycia środków trwałych, które wchodzą w skład majątku dłużnika. Upadłość konsumencka została wprowadzona 31 marca 2009 roku do polskiego prawa upadłościowego i naprawczego. Natomiast już 31 grudnia 2014 roku wprowadzono nowelizacje upadłości konsumenckiej.

Z dniem 24 marca 2020 roku weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo upadłościowe, która wprowadzała istotne zmiany w upadłości konsumenckiej. Dzięki temu łatwiej jest ogłosić upadłość, zaś jej ogłoszenie nie jest gwarancją uzyskania oczekiwanego efektu w postaci oddłużenia. Głównym celem ogłoszenia upadłości osoby fizycznej jest oddłużenie z całego lub części zadłużenia, którego konsument (osoba prywatna) nie jest w stanie spłacić. Jednakże należy mieć na uwadze, że dotyczy to jedynie długów, które powstały przed jej ogłoszeniem.

Brane pod uwagę są również sytuacje, w których doszło do zadłużenia w sposób umyślny. Umyślne działania, które doprowadziły do niewypłacalności, umożliwiają również ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jednak z zaznaczeniem, że sąd potraktuje tę sytuację inaczej, niż osoby, która nie miała żadnego wpływu na zadłużenie, np. utrata pracy, choroba, śmierć jedynego żywiciela rodziny itd. Konsument jest niewypłacalny, gdy jego miesięczne wynagrodzenie jest zbyt niskie i niemożliwym jest pokrycie zaciągniętych długów.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej ma miejsce w sądzie, dlatego osoba, która chce tego dokonać, musi wnieść odpowiednią sprawę do sądu. Wniosek może złożyć zarówno osoba zadłużona, jak również jej wierzyciel. Podczas drogi sądowej niezwykle istotne jest uzasadnienie, że dłużnik nie ma żadnych możliwości, by spłacić zobowiązanie.