Darowizna polega na bezpłatnym świadczeniu na korzyść obdarowanego przez darczyńcę kosztem swojego majątku. Darczyńcą oraz obdarowanym mogą zarówno osoby prawne, jak i fizyczne. Obdarowani są zróżnicowani pod kątem stopnia pokrewieństwa z osobą dokonującą darowizny. W grupie I znajduje się małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, ojczym, teściowa, rodzeństwo i macocha. W grupie II są zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, zstępni i małżonkowie pasierbów. Do grupy III należą wszystkie inne osoby.
Nawet, jeżeli ma miejsce obciążenie majątku darczyńcy, może dojść do odwołania darowizny, jeżeli doszło do rażącej niewdzięczności (zgodnie z art. 898 1 kodeksu cywilnego). Ustawodawca ustalił, że dokonanie darowizny powoduje wytworzenie w relacjach pomiędzy obdarowanym a darczyńcą obowiązek wdzięczności. Naruszenie tego zobowiązania niesie za sobą konsekwencje polegające na cofnięciu darowizny.Za rażącą niewdzięczność można uznać nieprzyjazny czyn albo zaniechanie, które jest skierowane bezpośrednio przeciw darczyńcy i jego zamiarem jest spowodowanie szkody majątkowej albo wyrządzenie krzywdy. Takie zachowanie musi wiązać się z naruszeniem norm rodzinnych oraz społecznych. Jakie zachowania mogą być zaliczane do rażącej niewdzięczności? Jest to na przykład przemoc psychiczna lub fizyczna, zaniedbanie w przypadku osoby wymagającej opieki, poważne pomówienie, nieudzielenie pomocy mimo możliwości, a także kradzież. Warto mieć na uwadze, że czyny wymierzone nie przeciw darczyńcy, a jego bliskim osobom, nie są uważane za rażącą niewdzięczność, chyba, że miały na celu wyrządzić krzywdę darczyńcy.
Do zachowań niewyczerpujących znamion niewdzięczności można zaliczyć drobne krzywdy i przykrości, nieumyślne cechy, konflikty rodzinne typowe dla środowiska, z którego pochodzą strony. Czynem rażącej niewdzięczności nie są także zawiedzione oczekiwania darczyńcy związane z traktowaniem przedmiotu darowizny przez osobę obdarowaną. Darowizny nie można odwołać również w sytuacji, kiedy darczyńca wybaczył obdarowanemu dopuszczenie się aktu niewdzięczności oraz od czynu rażącej niewdzięczności upłynął rok czasu – chyba, że mamy do czynienia z czynem ciągłym.
W jaki sposób można odwołać darowiznę? Należy dokonać tego przez złożenie na piśmie oświadczenia obdarowanemu Może dokonać tego darczyńca albo jego spadkobiercy, jeżeli w chwili śmierci darczyńca był uprawniony do dokonania odwołania darowizny.
